Informacje procesowe

I. Kiedy małżeństwo może być uznane za nieważnie zawarte?

Sam rozpad małżeństwa i trudności życia małżeńskiego nie przesądzają automatycznie o nieważności małżeństwa. Przyczyny nieważności małżeństwa należy szukać przede wszystkim w okresie narzeczeństwa oraz w momencie zawierania małżeństwa, dlatego opisując te okresy w skardze powodowej należy podać jak najwięcej argumentów potwierdzających zaproponowany tytuł prawny.

II. W jaki sposób rozpocząć proces o stwierdzenie nieważności małżeństwa?

Osoba, która chciałaby prowadzić sprawę o stwierdzenie nieważności swojego małżeństwa, powinna zredagować skargę powodową w oparciu o zamieszczony poniżej wzór i wraz z wyszczególnionymi we wzorze załącznikami złożyć ją osobiście w kancelarii sądu (w godzinach przyjmowania petentów) lub wysłać listem poleconym na adres sądu. Strona powodowa zobowiązana jest ponadto do dostarczania podczas toczącego się procesu potrzebnych adresów, dowodów i dokumentów istotnych dla sprawy (np. świadectwo obdukcji lekarskiej, dokumentacja medyczna, listy prywatne, zdjęcia itp.), które potwierdzą niezbicie tezy zawarte w skardze powodowej albo ujawnione podczas składania zeznań.

III. Taksa procesowa (na podstawie Regulaminu opłat sądowych od dnia 01.01.2021 r.).

1. Opłaty strony powodowej.

A. Opłata przy składaniu skargi – 100 PLN

B. Taksa procesowa (jeśli skarga zostanie zakwalifikowana do procesu zwykłego):

• w sytuacji, gdy obie strony mieszkają na terenie Polski – 1200 PLN
• gdy obie strony lub strona powodowa mieszkają za granicą – 2400 PLN
• gdy tylko strona pozwana mieszka za granicą – 1600 PLN

C. Taksa procesowa (jeśli sprawa zostanie zakwalifikowana do procesu breve) – 1200 PLN

D. Honorarium dla biegłego, za każdą wydaną opinię po 450 PLN

E. Odpis wyroku:

• pierwszy odpis – gratis
• każdy kolejny odpis – 200 PLN

2. Opłaty strony pozwanej.

A. Wniesienie skargi wzajemnej – 800 PLN

B. Jeśli tytuł prawny skargi wzajemnej wymaga powołania biegłego honorarium dla biegłego, za każdą wydaną opinię po 450 PLN

C. Gdy strona pozwana po publikacji akt domaga się możliwości złożenia zeznań lub powołania własnych świadków – 800 PLN

D. Odpis wyroku:

• jeśli nie było skargi wzajemnej, a strona brała udział w procesie – 200 PLN
• jeśli nie było skargi wzajemnej, a strona nie brała udziału w procesie – 300 PLN
• gdy uiszczono opłatę za skargę wzajemną – gratis

3. Zmniejszenie i zwolnienie z opłat sądowych.

A. Warunkiem do ubiegania się o zwolnienie lub zmniejszenie opłat sądowych jest przede wszystkim przedstawienie zaświadczenia o dochodach z ostatnich trzech miesięcy z zakładu pracy lub przedstawienia zaświadczenia z Ośrodka Pomocy Społecznej o udzielanej pomocy finansowej (jeśli strona utrzymuje się z zasiłku).

B. Przedstawienie innych dokumentów i zaświadczeń, uznanych w konkretnym przypadku przez sąd biskupi za konieczne do wyrażenia zgody o zniesienie lub zmniejszenie opłat procesowych.

C. Obowiązek przedstawienia powyższych zaświadczeń i dokumentów spoczywa na stronie ubiegającej się o zwolnienie lub zmniejszenie opłaty sądowej.

IV. Kolejność rozpatrywania spraw, czas trwania sprawy i uprawomocnienie się wyroku.

Sprawy rozpatrywane są według kolejności wpływania. Czas trwania sprawy jest uzależniony od wielu okoliczności (często niezależnych od sądu), jak: forma procesu, duża ilość spraw, zamieszkanie stron lub świadków za granicą; przekładanie przez strony lub świadków terminu przesłuchania itp.

Sprawa zakończona wyrokiem stwierdzającym nieważność zawartego małżeństwa podlega wykonaniu, chyba że jedna ze stron lub obrońca węzła zgłosi apelację w terminie 15 dni od wydania wyroku.

Sprawa zakończona wyrokiem orzekającym, że nie można udowodnić nieważności przedmiotowego małżeństwa z zaproponowanych tytułów, może być na wniosek którejś ze stron przesłana do ponownego rozpatrzenia na stopniu apelacyjnym przez Sąd Metropolitalny w Katowicach, bądź na wyraźne życzenie składającego apelację – przez Trybunał Roty Rzymskiej.